Normal şartlarda evini kiraya verenler her yıl gelir vergisi ödediklerinde belli bir tutar vergi istisnası olarak kabul ediliyor ve bu tutar vergilendirilmiyordu. Torba yasa teklifi ile birlikte 2025 yılı için 47 bin TL olarak belirlenen vergi istisnası da kaldırılacak.
İSTİSNA EMEKLİ, DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARDA DEVAM EDECEK
Söz konusu istisna tutarı sadece emekli, dul ve yetim aylığı alanlar için sınırlandırılacak. Etki analizine göre 2024 yılında 1 milyon 985 bin 950 mükellef bu istisnadan yararlanmıştı.
‘İSTİSNA TUTARI HER YIL YENİDEN BELİRLENİYORDU’
Peki evini kiraya verenlerle ilgili vergilendirme nasıl olacak? Kira vergisine ilişkin yeni düzenlemeyi açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Konut kira gelirlerinde bir istisna daha önceki dönemlerde beyanname konusu edinmeyecek bir gelir varsa bu gelirler bürokrasideki yükü azaltsın, aynı zamanda da zaten az bir kira geliri elde ediliyorsa en azından az kira geliri elde eden dar ve orta gelirli vatandaşın muaf tutulması sağlanmıştı.
Belli bir kira gelirini aşanlar için zaten bu uygulanmıyordu. Şimdi yeni bir düzenleme yapılması planlanıyor. Düzenlemeye göre var olan bir istisna tutarı vardı. Bu, 2024 yılı için 33 bin TL’ydi. Kira geliri istisna tutarı her yıl yeniden değerleme oranına göre değişiyordu. 2025 yılı içerisinde toplam 47.000 TL üzerinde mesken kira geliri elde edenler beyanname vereceklerdi.
‘SADECE MESKEN KİRA GELİRİ ELDE EDENLER İSTİSNADAN FAYDALANABİLİYORDU’
2025 yılı için uygulanacak istisna tutarı 47.000 TL olarak belirlenmişti. Bu istisnadan sadece mesken kira geliri elde edenler faydalanabilecektir. İstisna sadece tek mesken için uygulanacak olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
‘KİRA GELİRİNİ BEYAN ETMEYEN, EKSİK BEYAN EDENLER FAYDALANAMIYOR’
Mevcutta kira gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan edenler istisnadan faydalanamıyorlar. Yeni düzenlemeye 2026 yılında geçilmesi planlanıyor. Eğer düzenleme bu şekilde Meclis’ten geçerse kira gelirinde 47 bin TL olan istisna tutarı son kez uygulanmış olacak.
KİRA VERGİSİNDE ÖRNEK HESAP
Kira vergisinde istisna tutarı kalkınca ödenecek kira vergisi tutarı da artıyor olacak. Damga vergisi dikkate alınmadan yapılan örnek bir hesapta kişinin yıllık kira geliri 240 bin TL olsun. 47 bin TL’lik kira geliri istisna tutarının uygulanması durumunda mal sahibine çıkacak kira vergisi 24 bin 910 TL iken, 47 bin TL’lik istisna tutarı uygulanmadığında ödenecek vergi 32 bin 900 TL oluyor. Bunu şöyle değerlendirebiliriz. Bu, 2026 yılına göre tekrar hesaplanacak ama ortalama 2024 yılında ayda 20 bin TL kira geliri elde eden bir kişi için böyle bir genel hesaplama yapabiliriz.
Vergilendirmede 47 bin TL’lik istisna tutarı kalktığında aylık 20 bin TL’lik kira geliri, yıllık da 240 bin TL geliri olan bir kişi 7 bin 990 TL daha fazla vergi ödemiş oluyor.
Şunu söyleyebiliriz ki 2024 yılında yaklaşık 1 milyon 985 bin 950 mükellef bu istisnadan faydalanmış. Düzenlemenin ardından bu sayının 500 binin altına düşmesi bekleniyor.
‘KREDİ İLE KONUT ALANLAR DA FAİZİ VERGİDEN DÜŞEMEYECEK’
Bir kişi konutunu kredi ile aldıysa ve o konutu kiraya verdiyse ya da bir konut kredisi çekmiş ve bu taraftaki ödemeleri devam ediyorsa bu kredi için ödediği faizleri gerçek gider yöntemiyle kira gelir hesabından düşebiliyordu. Bunun da kaldırılması gündemde. Kredi ile konut alanlar o daireyi kiraya verdiklerinde ödedikleri faiz yükünün vergiden düşülmesinden faydalanamayacaklar.
DÜZENLEME PİYASAYI NASIL ETKİLER?
Mesken kira gelirlerinde uygulanan gelir vergisi istisnasının kaldırılmasıyla gayrimenkulde bu istisnalar kalkıyor, vergi yükü de nispeten artırılıyor. Yeni düzenlemeler Hazine’ye önemli katkılar sunacaktır. Bu durumun piyasa açısından bazı riskleri de var. Gelir elde etmek amacıyla konut alanların gerek istisnanın kalkması nedeniyle gerekse faizleri kira gelirinden düşememeleri nedeniyle kiralık konut arzında daha da azalmalar yaşanabilir.
Beyan vermeyen yaklaşık 700 bin mükellefin olduğu, potansiyel kira geliri olan 1.5 milyon mükellefin bulunduğu Bakanlık tarafından daha önce ilan edilmişti. Beyanname vermeyenlerin sisteme dahil edilmesi vergide adaletin sağlanması açısından çok daha anlamlı olacaktır. Zaten kira geliri ödeyenlerin yükümlülüklerinin artması vergi ödemeyenlerin kaçınmaları için fırsat oluşturuyor “