İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, haftalardır devam eden başkent tartışmasına ilişkin konuştu. Tahran’ın taşınması konusundaki çıkışlarını sürdüren Pezeşkiyan, kuraklık ve su kıtlığı nedeniyle başkentin başka bir bölgeye taşınmasının “artık bir tercih değil, zorunluluk” haline geldiğini söyledi. Pezeşkiyan’ın yeni açıklamaları ülke gündemini de yeniden hareketlendirdi.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın aktardığı açıklamasında Pezeşkiyan, Tahran’ın mevcut nüfus ve yapılaşma baskısını taşıyamayacak noktaya geldiğini vurguladı. Cumhurbaşkanı, “Gerçek başka: Seçeneğimiz kalmadı. Bu bölgeye daha fazla yük bindirmek mümkün değil. Taşınma zorunlu hale geldi” ifadelerini kullandı.
Pezeşkiyan, İran yönetiminin Tahran’ı geliştirmeye devam edebileceğini ancak şehrin kronikleşen su sorununa kalıcı bir çözüm üretilemediğini söyleyerek tartışmayı daha da alevlendirdi. Sosyal medyada binlerce yorum alan açıklamalar, muhafazakâr ve reformist çevreler arasında da yoğun eleştirilerin hedefi oldu.
“Kısmi tahliye gerekebilir” sözleri gündemi sarsmıştı
Cumhurbaşkanı, kasım ayı başında yaptığı konuşmada yağışların yeterli olmaması durumunda Tahran’ın “kısmen boşaltılabileceğini” söylemiş, bu çıkış hem kamuoyunda hem de siyasette sert tepkilere yol açmıştı. Bunun üzerine hükümet sözcüsü Fatemeh Muhacerani, Pezeşkiyan’ın ifadelerinin yanlış anlaşıldığını, somut bir tahliye planı bulunmadığını açıklamak zorunda kalmıştı.
Yeni başkent Makran mı olacak?
Geçtiğimiz aylarda hükümetin başkentin ülkenin güneyindeki Makran bölgesine taşınmasını değerlendirdiği gündeme gelmişti. Ancak bölgenin düşük altyapı kapasitesi ve sınırlı gelişmişlik düzeyi nedeniyle bu öneri üzerinde geniş bir uzlaşı sağlanamıyor. Planlama aşamasında da somut bir adım atılmış değil.
Kuraklık baskısı büyüyor
Tahran, bu yıl da olağanüstü sıcak ve yağışsız bir yaz mevsimi yaşarken, sonbahar ve kış aylarında beklenen yağışların da gelmemesi krizi derinleştirdi. Dağ zirvelerinin hâlâ kar tutmaması, şehrin su kaynaklarını kritik seviyeye düşürdü. Bu nedenle hükümet, 10 milyon nüfuslu kentte düzenli su kesintilerine başlamış durumda. Yağışları artırmak amacıyla geçen hafta bulut tohumlama çalışmaları da devreye alındı.
Yönetim yıllardır taşınmayı tartışıyor
Pezeşkiyan, trafik sıkışıklığı, hava kirliliği, kaynak yönetimi sorunları ve nüfus yoğunluğunun artık kontrol edilemez boyutlara ulaştığını gerekçe göstererek başkentin taşınması gerektiğini uzun süredir savunuyor. Ancak tartışmanın bu kez ülke yönetiminin en üst düzeyinden yeniden gündeme gelmesi, Tahran’ın geleceğine ilişkin belirsizliği büyütmüş durumda.