HABER: MAHMUT VURAL
Türkiye genelinde 10-11-12 Nisan tarihlerinde etkili olan ilkbahar zirai donları, 65 ilde tarımsal üretimi vurdu. Bursa ise zarar gören iller arasında başı çekti.
Bursa Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Dr. Fevzi Çakmak, Bursa Saati’ne yaptığı açıklamada, don olayının tarıma etkilerini ve üretici üzerindeki olası sonuçlarını değerlendirdi.
MEYVE AĞAÇLARI ERKEN UYANDI, ZARAR KATLANDI
Şubat ve Mart aylarının mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıkları nedeniyle meyve ağaçlarının erken uyandığını belirten Dr. Çakmak, bu durumun zirai donların etkisini daha da artırdığını ifade etti. Dr. Çakmak, yaklaşık 65 ilde etkili olan don olaylarının, polikültür tarım yapılan ve katma değerli meyve üretiminin yoğun olduğu Bursa’da büyük kayıplara yol açtığını ifade ederek “Kiraz, nektarin, şeftali, ceviz, ayva, armut, elma, vişne, kayısı, badem, erik ve bağ gibi ürünlerde önemli zararlar tespit edildi. Bazı bölgelerde zarar oranı yüzde 100’e kadar çıktı” dedi.
BURSA’DA EN FAZLA ZARAR YÜKSEK KESİMLERDE
Zararın en yoğun olarak Kestel, İnegöl, İznik, Keles, Orhaneli, Harmancık ve Osmangazi’nin yüksek bölgelerinde görüldüğünü belirtti.
ZARAR BİRKAÇ YILA YAYILABİLİR
Don olaylarının yalnızca bu yılın mahsulünü değil, gelecek yılları da tehdit ettiğini söyleyen Çakmak, “Meyve ağaçları bir sonraki yılın gözlerini de bu dönemde taşır. Ağaçların toparlanması zaman alacak. Bu da birkaç yıllık bir üretim kaybı anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
TARSİM TESPİTLERİ PAYLAŞILMADI
Hasar tespit çalışmalarının İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri ile TARSİM tarafından yürütüldüğünü ancak sonuçların kamuoyuyla paylaşılmadığını belirten Çakmak, bu durumun zarar boyutunu ölçmeyi güçleştirdiğini söyledi. Ardından Çakmak, “Zarar gören ürünlerin tamamı ihracat potansiyeline sahip katma değerli ürünler. Bu da ekonomik zararın çok büyük olduğunu gösteriyor” dedi.
TÜKETİCİ MEYVE TEZGAHLARINA YANAŞAMAZ HALE GELDİ
Yaşanan kayıpların tüketiciye de doğrudan yansıdığını dile getiren Çakmak, “Kirazın kilogram fiyatı 500 TL’yi aştı. Yaz aylarında ucuzlaması beklenen meyveler pahalandı. Tüketici meyve tezgahlarına yanaşamaz hale geldi” dedi.
İHRACAT TEHLİKEDE, ÇİFTÇİ DESTEK BEKLİYOR
Tarım ürünleri ihracatında da düşüş yaşanabileceğini vurgulayan Çakmak, devletin üreticiyi desteklemesi gerektiğini söyledi. Çakmak, “ÇKS kaydı var ya da yok diye ayırım yapmadan zararı karşılanmalı, banka borçları ötelenmelidir. Çiftçimizin zararı karşılanmazsa ilkbahar geç donlarından zarar gören ağaçlarına bakım yapamayacak, borçlarını ödeyemeyecek ve faiz- haciz sarmalına girecektir” uyarısında bulundu.
DONLA MÜCADELEDE BİLİNÇLENME ŞART
Dr. Çakmak, don olaylarından korunmanın yalnızca anlık müdahalelerle değil, üretim planlamasıyla da mümkün olduğunu belirtti. Son olarak Çakmak, “Ürün çeşidinin iklim koşullarına uygun seçilmesi, dikim aralıklarının düzenlenmesi, sisleme, rüzgar makineleri, yağmurlama gibi yöntemlerle don zararı azaltılabilir” diyerek, çiftçilere teknik önerilerde bulundu.
