İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı, tespit edilen varyantın genetik olarak farklı virüs türlerinden parçalar taşıyan “rekombinant” bir yapıda olduğunu belirtti. Uzmanlar, bu durumun mpox virüsünün dünya genelinde dolaşımını sürdürdüğünü ve evrim geçirmeye devam ettiğini gösterdiğini ifade ediyor.
Yeni Varyantın Belirtileri
Mpox virüsü, yakın fiziksel temas yoluyla bulaşabiliyor. Virüs, cinsel temasın yanı sıra öksürme ve hapşırma sırasında etrafa saçılan damlacıklarla da yayılabiliyor. Uzmanlar, hastalığın genellikle grip benzeri semptomlarla başladığını, ardından ciltte su toplamış kabarcıklar, lekeler veya ülser benzeri döküntülerin ortaya çıkabildiğini söylüyor.
İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), mpox belirtilerini ateş, baş ve sırt ağrısı, kas ağrıları ve vücudun çeşitli bölgelerinde oluşan kabarcıklı döküntüler olarak sıraladı. Döküntüler genellikle ateş ve erken semptomların ardından 1–5 gün içinde gelişiyor.
Aşı Çağrısı
Dr. Katy Sinka, yeni varyantın genetik incelemelerle tespit edildiğini belirterek, virüslerde zaman içinde değişim olmasının normal bir süreç olduğunu vurguladı. Sinka, “Mpox çoğu insanda hafif seyreder, ancak bazı kişilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Aşı, ağır seyir riskini azaltan en etkili korunma yöntemidir. Aşı hakkı olan herkesin bu fırsatı değerlendirmesi gerekiyor” dedi. NHS, aşıların özellikle çoklu partneri olan ve erkeklerle cinsel ilişki yaşayan erkekler gibi yüksek risk gruplarına sunulduğunu hatırlattı.
Uzmanlardan Küresel Uyarı
Oxford Üniversitesinden Prof. Trudie Lang, İngiltere’de yeni rekombinant mpox vakasının görülmesini kaygı verici bulduğunu söyledi. Lang, Clade Ib varyantının ortaya çıkmasıyla virüsün kişiler arası temasla daha kolay yayılabileceğini belirtti.
ABD’de Emory Üniversitesinden Dr. Boghuma Titanji ise, virüsün küresel çapta tamamen kontrol altına alınamadığı sürece yeni varyantların ortaya çıkabileceğini vurguladı. Titanji, virüsün bulaşıcılık ve hastalık oluşturma kapasitesinde olası değişimlerin yakından izlenmesi gerektiğini söyledi.
Nasıl Bulaşıyor?
Mpox, hastanın cilt lezyonları, döküntüleri veya kabuklarıyla doğrudan temas edildiğinde bulaşabiliyor. Cinsel temas, uzun süreli ten teması, öpüşme ve sarılma gibi yakın fiziksel temas riski artırıyor. Ayrıca tükürük ve burun akıntısı ile temas, ortak kullanılan havlu ve çarşaf gibi eşyalar da bulaşma kaynağı olabiliyor. Uzun süreli yüz yüze konuşma, öksürme ve hapşırma sırasında yayılan damlacıklar da virüsün bulaşabileceği yollar arasında bulunuyor.
