Türkiye'nin dört bir yanında art arda çıkan yangınlara 14 şehit verilirken binlerce hektar alan küle döndü. Söndürülemeyen yangınlar donanımsızlık ve liyakatsizlik nedeniyle eleştiri konusu oldu. Karar'dan Büşra Cebeci'nin haberine göre; Sayıştay'ın denetim raporları ise çarpıcı bir gerçeği gözler önüne serdi. 2023'teki rapora göre OGM, yangın söndürme uçağı ve helikopter alımı için Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na 300 milyon TL aktardı. Paranın izini süren Sayıştay, “Kurum nezdinde bir muhasebe kaydı bulunmamaktadır” diyerek, ne teslim alınan bir hava aracı ne de amortisman işlemi yapıldığını raporladı.
KURUMSAL HESAP VEREBİLİRLİK ÖEKANİZMALARI DEVRE DIŞI
Rapora göre 2012–2018 arasında da benzer şekilde, toplam 824 milyon TL (yaklaşık 311 milyon dolar) bu fona aktarıldı ve yine mali tablolarda izlenmedi. 2022’ye kadar işlemler Orman Yangınlarıyla Mücadele Daire Başkanlığı tarafından yürütülürken, 2022’den sonra Havacılık Dairesi sorumluluğu üstlendi. Ancak süreç boyunca kurumsal hesap verebilirlik mekanizmaları devre dışı kaldı. OGM’nin internet sitesinde 2007’den bu yana yayınlanması gereken faaliyet raporlarının erişime kapatılması dikkat çekti.
YANGIN BÜTÇESİ BUHAR OLDU
Türkiye’nin ciğerlerini kül eden orman yangınlarıyla mücadelede müdahale koşullarına ilişkin tartışmalar sürerken Sayıştay raporuna göre, uçak ve helikopter alımı için 2012-2018 yılları arasında Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na aktarılan 311 milyon dolar ile 2022-2023 yıllarında aktarılan 700 milyon lira karşılığında envantere hiçbir hava aracı eklenmedi. OGM’nin 2007–2024 arası faaliyet raporlarını gizlemesi, bu harcamaların izini sürmeyi imkânsız hale getirdi.
Türkiye’nin ciğerlerini kül eden orman yangınlarıyla mücadelede koşullar tartışmalara neden olurken Sayıştay raporuna göre, uçak ve helikopter alımı için 2012-2018 yılları arasında Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na aktarılan 311 milyon dolar ile 2022-2023 yıllarında aktarılan 700 milyon lira karşılığında envantere hiçbir hava aracı eklenmedi. OGM’nin 2007–2024 arası faaliyet raporlarını gizlemesi, bu harcamaların izini sürmeyi imkânsız hale getirdi.
HELİKOPTER ALIMI İÇİN AYRILDI, İHA KİRALANDI
Rapora göre OGM, “Orman yangınlarıyla havadan mücadele” amacıyla Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na 274 milyon 500 bin lirası döviz cinsinden olmak üzere 300 milyon lira aktardı. Bu tutar, 2023 Bütçe Kanunu’na göre uçak ve helikopter alımı için ayrılmıştı. Sayıştay’ın denetim bulguları aktarılan paranın ne alacak hesabında ne de taşıt envanterinde izlendiğini tespit etti. Fon’a giden paranın izini süren raporda, “Kurum nezdinde bir muhasebe kaydı bulunmamaktadır” denilerek, ne teslim alınan bir hava aracı ne de amortisman işlemi yapıldığı ifade edildi. Aynı yılın faaliyet raporlarında OGM’nin, sadece hava araçları için toplam 4 milyar 79 milyon 769 bin lira kira ödediği yer aldı. Öte yandan OGM, 2023 yılında 5’i Baykar’a, 1’i TUSAŞ’a ait olmak üzere 6 İHA’ya toplam 326.6 milyon lira kira ödedi.
TAKİBİ YAPILAMAYAN 311 MİLYON DOLAR DAHA VAR
Sayıştay raporuna göre bu durum ilk kez yaşanmıyor. Raporda 2012–2018 arasında da benzer şekilde, toplam 311 milyon dolar (824 milyon lira), 2022 yılında ise toplam 400 milyon lira bu fona aktarıldı ve yine mali tablolarda izlenmedi. 2022’ye kadar işlemler Orman Yangınlarıyla Mücadele Daire Başkanlığı tarafından yürütülürken, 2022’den sonra Havacılık Dairesi sorumluluğu üstlendi. Ancak süreç boyunca kurumsal hesap verebilirlik mekanizmaları devre dışı kaldı. OGM’nin internet sitesinde yayınlanması gereken faaliyet raporları da erişime kapatıldı. 2007 ile 2024 arasındaki faaliyet raporlarına erişimin kısıtlanmasıyla, OGM’nin bu yıllarda hangi hava araçlarını aldığı ya da kiraladığı, nerede kullandığı, bu taşıtların kaç saat uçtuğu, hangi yangınlarda görev aldığı gibi soruların cevaplanmasını olanaksız kıldı.
